ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ και νεοέλληνες
Έχω στο μυαλό μου την απορία «τι είναι πολιτισμός;» Κι αυτό αν κατανοήσω, θα βρω αν σήμερα στη Ελλάδα έχουμε (παράγουμε) πολιτισμό…Ψάχνω στα λεξικά, χάος. Ορισμός δύσκολος, δαιδαλώδεις αναλύσεις περιέχουν τις απόψεις του καθενός και συμφωνία στο τέλος, ότι όλα είναι Πολιτισμός. Όλα ; Ναι , σαν την πολιτική, σαν αυτό που έλεγε ο Μαρξ «κι ένα λουλούδι αν ανθίσει, είναι πολιτική πράξη». Έτσι κι ο πολιτισμός (έχουν και κοινή ρίζα πολιτ-) περιλαμβάνει όλα τα επιτεύγματα του πολίτη για την πρόοδο της Πολιτείας. Σαν να μου φαίνεται ότι πλασάρισα και τον δικό μου ορισμό….
Τι επίτευγμα προάγει, λοιπόν, σήμερα στη Ελλάδα, πολιτισμικά τη χώρα μας ; Τα καλοκαιρινά πανηγύρια των εκκλησιών και των κατά τόπους πολιτιστικών συλλόγων; Οι ανά τη χώρα συναυλίες, εκθέσεις, συνέδρια, δρώμενα γενικώς; Το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, ο κινηματογράφος, τα ΜΜΕ ; Τα μπουζουξίδικα, τα μπαρ ; Εκδόσεις και δημοσιεύσεις επαϊόντων και ασχέτων ; Διαλέχτεεεεε….
Κι όμως λέμε ότι παράγουμε Πολιτισμό…
Θα μπορούσαμε εδώ στο cafe art να το βάλουμε σε ψηφοφορία (γκάλοπ) ΝΑΙ – ΟΧΙ
Θα βγάζαμε κάποια νούμερα και θα 'μαστε όλοι ευτυχισμένοι (α, ρε νούμερα…)
Προτιμούμε να σας ακούσουμε. Εμπρός! τα σχόλιά σας, οι απόψεις σας.
Παράγουμε πολιτισμό οι νεοέλληνες ;
Με τι τρόπο και ποιο μέσο ;
Ο δικός μας είναι καλύτερος ή των ξένων και γιατί ;
Βοηθήματα :
9 σχόλια:
Σ'ευχαριστώ για την πρόσκληση σου που με τιμά αν και δεν την αξίζω - είμαι πολύ "άτεχνος" (κατά το άκομψος).
Θα αρχίσω από τα εύκολα.
Το άρθρο σου είναι πολύ καλό γιατί προκαλεί αυτό που εγώ ονομάζω υγιή προβληματισμό. Νομίζω δε ότι δεν είναι τυχαία η σημερινή μου ανάρτηση (μια ταινία από τον νέο ελληνικό κινηματογράφο) η οποία προκύπτει από τα ίδια με τα δικά σου ερωτήματα.
Συνεχίζεις λαμπρά και δεν βάζεις κάποιο γκάλοπ γιατί και εγώ δεν πιστεύω στην αξία του "γκάλοπ". Δεν πιστεύω στην έννοια της δημοκρατίας όπως μας την ορίζουν = οι πολλοί έχουν δίκαιο. Εξάλλου εσύ ο ίδιος αναφέρεις με παραδείγματα τι θεωρούν οι πολλοί ως πολιτισμό. Ο σοφός δεν αφήνει την τύχη στους πολλούς, την παίρνει στα χέρια του (Η. Thoreau).
Πριν μπω στα βαθιά θέλω απλώς να πω ότι "αληθινή" τέχνη υπάρχει στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, απλώς είναι σταγόνα στον ωκεανό και φυσικά δεν χαίρει προβολής.
Και τώρα στα βαθειά, αντιγράφω ένα μικρό χωρίο ενός από τα αγαπημένα μου (δύσκολα) βιβλία "Σκέψεις για την Ιστορία" του Γιάκομπ Μπούρκχαρτ.
"Πολιτισμό ονομάζουμε το γενικό σύνολο όσων πνευματικών εξελίξεων συντελούνται αυθορμήτως χωρίς να διεκδικούν καθολική ή υποχρεωτική ισχύ.
Ο πολιτισμός επιδρά πάντοτε τροποποιώντας και ανατρέποντας τις άλλες δύο σταθερές του βίου (κράτος , θρησκεία)- αναλόγως φυσικά, του βαθμού εντάξεώς του στις επιδιώξεις τους και της αξιοποιήσεώς του από αυτές.
Κατά τα άλλα ο πολιτισμός είναι ο κριτής και των δύο, το ρολόι που σημαίνει την ώρα κατά την οποίαέχουν πάψει να συμπίπτουν η μορφή και το περιεχόμενο τους.
Πολιτισμός, επίσης, είναι η απειρόμορφη εκείνη διαδικασία μετατροπής της ακούσιας και ενστικτώδους δράσεως σε εσκεμμένη δυνατότητα και δη στην εσχάτη και ύπατη βαθμίδα της, την επιστήμη, ειδικώς δε την φιλοσοφία, την ακραιφνή θεωρία.
Συνολικά, πάντως, η εξωτερική του μορφή είναι, κατ' αντιδιαστολή προς το κράτος και την θρησκεία, η κοινωνία, με την ευρύτερη δυνατή έννοια του όρου." (...)
Ελπίζω να ο Γιάκομπ να κάλυψε την αναζήτηση σου για έναν ορισμό και αν έχουμε σήμερα στην ελλάδα πολιτισμό...
Με "αγωνιστικούς" χαιρετισμούς,
Ιπτάμενος
Μια σημαντική πρωτοβουλία!
Αξίζει να την στηρίξουμε
και διαδώσουμε!
Θα επανέλθω με αναλυτικό σχόλιο.
Τίθεται, βέβαια, ζήτημα ορισμού. Ο Γιάκομπ Μπούρκχαρτ δεν με καλύπτει, γιατί αφήνει ανοικτό το ερώτημα του τι αποτελεί "εξέλιξη". Αν είναι να λάβουμε τη λέξη με την ευρύτερη δυνατή έννοιά της, (δηλαδή την ειδησεογραφική, που αναφέρεται σε οτιδήποτε συμβαίνει,) τότε πολιτισμός θα πρέπει να θεωρηθεί και το σκυλάδικο, πράγμα που, ασχέτως του αν μας βρίσκει σύμφωνους ή διάφωνους, καθιστά πρακτικά ανούσια κάθε ερώτηση σχετικά με το αν παράγεται κάπου πολιτισμός ή όχι. Ας δούμε λοιπόν κάποιους καλύτερους ορισμούς πριν προσπαθήσουμε απαντήσουμε, όχι επειδή δεν την έχουμε έτοιμη την απάντηση στο στόμα μας, αλλά επειδή δεν θα ήταν σώφρον εκ μέρους κανενός να την ξεστομίσει μετέωρη.
Δεν μπορώ να ορίσω ακριβώς τι εστί πολιτισμός όμως κατά την γνώμη μου θεωρώ ως πολιτισμό ότι δημιουργικό κάνει την κοινωνία μας καλύτερη. Σαφώς αυτό φαίνεται εκ του αποτελέσματος και κρίνοντας την σημερινή κατάσταση δεν μπορώ να πω πως παράγουμε πολιτισμό αλλά μάλλον καταναλώνουμε πολιτισμικά στοιχεία ξένα που συνήθως δεν μας ταιριάζουν κιόλας. Το γιατί δεν παράγουμε πολιτισμό είναι εύκολο να απαντηθεί αν ρίξουμε μια ματιά στα χάλια της παιδείας μας. Όμως δεν είναι μόνο η παιδεία υπεύθυνη, είμαστε και όλοι εμείς διότι το να παράγουμε σημαίνει να δώσουμε κι εμείς έχουμε μάθει μόνο να ζητάμε να πάρουμε.
Αγαπητέ Διαγόρα,
ο ορισμός που παρέθεσα δεν είναι παρά ένα τμήμα του κεφαλαίου πολιτισμός του βιβλίου που ανέφερα. Παρόλα αυτά σ'αυτό το τμήμα νομίζω ότι περιλαμβάνεται η απάντηση στο ερώτημα σου. Φυσικά και το σκυλάδικο είναι μέρος του πολιτισμού. ή οπώς το είπε ωραία και ο bilsot / Marx «κι ένα λουλούδι αν ανθίσει, είναι πολιτική πράξη».
Διόρθωσε με αν κάνω λάθος αλλά αυτό που καταλαβαίνω εγώ από τον ορισμό είναι ότι απλώς ο πολιτισμός που παράγουμε δεν ελέγχει τις άλλες δυο συνιστώσες του βίου (θρησκεία - κράτος) πιθανότητα λόγω υψηλού βαθμού αξιοποίησης του από αυτές.
Μιά ματιά στο κοινωνικό γίγνεσθαι μπορεί να μας πείσει για του λόγου το αληθές. Όπως λέει και ο ορισμός εξάλλου, είναι η εξωτερική μορφή του πολιτισμού ...
Για το «κι ένα λουλούδι αν ανθίσει, είναι πολιτική πράξη» δεν μπορώ να λάβω θέση, καθώς δεν γνωρίζω τα συμφραζόμενα, και επίσης καθώς είναι προφανώς ποιητικό, πράγμα που σημαίνει ότι δεν ενδείκνυται να συζητάμε περί αυτού λαμβάνοντάς το κυριολεκτικά. Θα προτιμούσα λοιπόν να το αλλάξω λίγο προς το κυριολεκτικότερο και προς το ανθρωποκεντρικότερο, και να πω αντ'αυτού: «κι ένα τσιγάρο αν ανάψει, είναι πολιτική πράξη», ή, για τις ανάγκες της παρούσας συζήτησης, «κι ένα τσιγάρο αν ανάψει, έχουμε παραγωγή πολιτισμού».
Με αυτή τη λογική λοιπόν, όπως προείπα, παύει να έχει νόημα το ερώτημα του άρθρου, καθώς η απάντηση πλέον γίνεται τετριμμένη χωρίς να μας οδηγεί σε κανένα έστω και ελάχιστα χρήσιμο συμπέρασμα: «φυσικά και παράγεται σήμερα πολιτισμός στην Ελλάδα, αφού κάθε μέρα καπνίζουμε εκατομμύρια τσιγάρα». ο_Ο
Όσο για τον έλεγχο των συνιστωσών του βίου (θρησκεία - κράτος) δεν έχω ιδέα σε τι αναφέρεται ο Μπούρκχαρτ. (Σας παρακαλώ συγχωρέστε με, αλλά δεν μπορώ να διαβάζω ένα ή περισσότερα βιβλία προκειμένου να συμμετάσχω σε μία συζήτηση.)
Βρήκα έναν κάπως πιό παραδοσιακό, και γι'αυτό το λόγο συντηρητικό ορισμό στο Λεξικό Τεγόπουλου Φυτράκη: "Πολιτισμός (ο) ουσ. ο βαθμός ανάπτυξης των υλικών και πνευματικών συνθηκών της κοινωνικής ζωής του ανθρώπου".
Και εδώ, βέβαια, τίθεται το ερώτημα του τι εννοείται ως "ανάπτυξη", από το οποίο φυσικά κρίνεται το αν το σκυλάδικο αποτελεί πολιτισμό ή όχι, πράγμα που με τη σειρά του σημαίνει ότι το ερώτημα του τι εννοείται ως "ανάπτυξη" το απαντά ο καθένας αναλόγως του αν σύμφωνα με την ατζέντα του το σκυλάδικο πρέπει να θεωρηθεί πολιτισμός ή όχι.
C-:=
Αγαπητέ Διαγόρα,
νομίζω δεν είσαι "ανοικτός" στη συζήτηση για κάποιο λόγο(;)
Δεν απαίτησα να διαβάσεις ένα (ή δύο) ολόκληρα βιβλία, μόνο έναν ορισμό 5 σειρές και να με διορθώσεις αν κάπου δεν τον καταλαβαίνω σωστά.
Δεν βγάζουμε άκρη λοιπόν ε;
αν το σκυλάδικο αναπτύσει το μουσικό κριτήριο και συμμετέχει της μουσικής παιδείας τότε ναι είναι πολιτισμός. Όμως δεν συμβαίνει ούτε το ένα ούτε το άλλο συνεπώς το σκυλάδικο καταναλώνει πολιτισμό και μάλιστα πολιτισμό fast food.
καλησπερα θα μου επιτρεψετε να πω κι εγω την ταπεινη μου γνωμη.θα ηθελα να πω πως ειναι λαθος ο διαχωρισμος που κανουμε σε καλη και κακη τεχνη.Για μενα και θα μου συγχωρεσετε το ακραιο του παραδειγματος,κακη τεχνη ειναι ο μαγεμενος αυλος του ΜΟΤΣΑΡΤ που τον εγραψε κατα παραγγελια και βαριοταν να τοντελειωσει και καλη ,δημιουργικη, τεχνη ειναι κατιναιφ γκραφιτι στους τοιχους.ΗΤΕΧΝΗ σαν κυριοςεκφραστης του πολιτισμου,πρεπει να ειναι αυθυπαρκτη και αγερωχη. Αυτη ειναι η δημιουργια της πολης [πολιτισμος ].οΥΤΕ ΚΑΛΗ ΟΥΤΕ ΚΑΚΗ ΑΛΛΑ ΠΑΝΤΑ ΣΦΙΖΟΥΣΑ ΚΑΙ ΠΑΛΟΜΕΝΗ
Δημοσίευση σχολίου